Tagarchief: Polygoon

Stadsbeelden uit vervlogen tijden: de jaren ’20 in HD gescand

Hoe zag Nederland er vroeger uit? Hoe zagen de steden eruit, hoe zagen de mensen eruit, de wegen, de transportmiddelen? Veel vragen over het verleden laten zich het beste beantwoorden door er beeldmateriaal van te bekijken. Het probleem is vaak dat er uit de beginperiode van de film slechts weinig bewegend beeldmateriaal bewaard is gebleven.

Open Beelden is sinds enige tijd begonnen met het uploaden van in 1080p (2K) gescande films uit de jaren ’10  en ’20 uit de archieven van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Het zijn stomme films, zonder geluid. De geluidsfilm zou pas in de jaren ‘30 gemeengoed worden. Ondanks het ontbreken van het geluid komt dit beeldmateriaal bijna tot leven doordat de films in hoge kwaliteit gescand zijn.

Al het materiaal op Open Beelden is direct beschikbaar voor hergebruik en downloadbaar in diverse formaten via de website Open Beelden. Zie ook de aflevering van Andere Tijden special – Jaren van voorspoed over de jaren ’20.

Stadsgezichten van Haarlem – Acte 1 (HD)
De film Stadsgezichten van Haarlem – Acte 1 (HD) toont het Haarlem van 1913. Beeldmateriaal van de Grote Markt en het interieur van de Grote of St.Bavokerk, vaarshots over het Spaarne met afgemeerde schuiten en tjalken. Beelden van de Amsterdamse Poort en van Paviljoen Welgelegen aan de Haarlemmerhout, dat in 1785 gebouwd werd:

In de film Stadsgezichten van Groningen (HD) uit 1919 zien we gedetailleerde beelden van de stad Groningen. Het is druk op straat met trams, paarden met wagens, fietsers en mensen te voet of met de handkar. De beelden worden afgewisseld met shots voorin de tram, waarbij je de stad ziet door de ogen van de trambestuurder:

Den Haag in feestdos (HD)

‘In een door de heer C. Scheepbouwer ter beschikking gestelde 12 pk Renault maakten de Polygoon operateurs een tochtje door de versierde Residentie’. Zo opent de tussentitel van de film Den Haag in feestdos (HD). De film bevat opnamen uit 1923 van een versierd Den Haag, ter gelegenheid van het 25-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina en opnames van de huldiging op 31 augustus 1923:

Wegenfilm: Holland op zijn smalst (HD)

De Wegenfilm: Holland op zijn smalst (HD) met de subtitel ‘Verkeersdrama uit den tegenwoordigen tijd’ is een documentaire uit 1926 over de – veelal beroerde -verkeerssituaties op de Nederlandse wegen. In de film zien we stadsbeelden van onder andere Dordrecht, Zwijndrecht, Rotterdam, Amsterdam en Haarlem:

Sittard, poort van Neerland´s mijngebied (HD)

Sittard, poort van Neerland´s mijngebied (HD) toont ‘de oude stad met plekjes van subtiele schoonheid’. Dit is een promotiefilm over de stad Sittard aan het einde van de jaren ’20 en de invloed van de mijnindustrie op deze stad. Het verhaal wordt verteld door het gebruik van zogenaamde tussentitels:

Hoe het verleden er in kleur uitzag (volgens een computer)

Altijd al willen weten hoe historische gebeurtenissen die we kennen van zwart-wit archiefmateriaal er in kleur hadden uitgezien? Rudy Marsman heeft zes van zulke films uit het archief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in laten kleuren door een computeralgoritme. Rudy is masterstudent Information Science aan de Vrije Universiteit en deed voor zijn afstuderen deed hij bij Beeld en Geluid onder meer onderzoek naar het automatisch inkleuren van bewegend archiefmateriaal. Hieronder legt hij uit hoe hij te werk ging:

Als een deel van mijn masterscriptie heb ik gekeken naar de mogelijkheden om automatisch zwart-wit video’s in te kleuren. Recente ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie hebben het mogelijk gemaakt om een computer zelf te laten inschatten welke kleuren bij een zwart-wit foto of filmfragment passen.

Twee stills uit de film 'Steegjes', waarbij de rechter is ingekleurd. CC BY-SA Twee stills uit de film ‘Steegjes‘, waarbij de rechter is ingekleurd. Bron: Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder) / ingekleurd door Rudy Marsman, CC BY-SA

De wiskunde hierachter is complex, maar het principe is redelijk simpel: Laat de computer zelf patronen herkennen en daar labels van kleuren aan hangen. In dit geval is gebruik gemaakt van een zogenaamd kunstmatig neuraal netwerk. Dat is een computerprogramma dat gebouwd is om zelflerend te zijn. Het netwerk dat gebruikt werd is getraind op 1 miljoen kleurenfoto’s, die zowel in kleur als in zwart-wit werden ingevoerd. De computer moest gokken welke kleur elke pixel in de foto moest krijgen. Als de computer goed gokte werd deze ‘beloond’, en de computer werd ‘gestraft’ voor het fout gokken. Al snel ontdekte de computer patronen als ‘als ik bovenin de foto gok dat de lucht blauw is word ik beloond’ of ‘alles wat op een boom lijkt moet groen worden ingekleurd’.

Twee stills uit de film 'Actie voor Wiesenthal', waarbij de rechter is ingekleurd. Bron: Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder) / ingekleurd door Rudy Marsman, CC BY-SA Twee stills uit de film ‘Actie voor Wiesenthal‘, waarbij de rechter is ingekleurd. Bron: Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder) / ingekleurd door Rudy Marsman, CC BY-SA

Door de computer maar genoeg zwart-wit afbeeldingen te laten zien die correct zijn ingekleurd – mits deze set een goede weergave is van de werkelijkheid – is het goed mogelijk resultaten op te leveren die aardig lijken op wat mensen als waarheidsgetrouw ervaren.

Er is echter wel veel ruimte voor verbetering. Omdat het heel veel rekenkracht kost om het netwerk te trainen, is besloten de resolutie van de video’s te verlagen. Ook wordt elk frame in het geval van video individueel ingekleurd, zonder te kijken naar frames vlak ervoor of erna. In sommige gevallen leidt dit tot verspringende kleuren. Het is gelukkig wel zo dat de rekenkracht van computers al jaren razendsnel oploopt en naar verwachting zal soortgelijke technologie, zoals hier gedemonstreerd, steeds sneller en accurater worden.

De resultaten zijn verbluffend, sommige shots zijn zeer realistisch ingekleurd, terwijl andere shots een meer psychedelisch karakter hebben. Deze zes video’s werden door Rudy ingekleurd:

De psychedelische kleuren van de jaren ‘70 komen (onbedoeld) terug in deze video over het studentenleven op de campus Uilenstede in Amsterdam. Hierin is te zien dat het automatisch inkleuren niet altijd goed gaat. De stukken asfalt en gras lichten rood op en badkamertegels krijgen een blauwe gloed. Toch zien de kamers met oranje en bruine tinten er wel waarheidsgetrouw uit voor deze periode.

De Tour de France begon in 1954 voor het eerst in Nederland. Dat leverde deze mooie beelden op. Het algoritme had wel moeite met de gele trui van etappewinnaar Wout Wagtmans, die krijgt vele kleuren, behalve de gele.

Beelden uit de Tweede Wereldoorlog zijn voornamelijk bekend in zwart-wit. De toevoeging van kleur trekt ze dichter naar het heden. Vooral de indrukwekkende beelden van de verwoeste binnenstad van Groningen komen tot leven met het gebruik van kleur.

Het imposante Paleis voor de Volksvlijt en de bijbehorende galerij was vroeger een bekend gebouw aan het Amsterdamse Frederiksplein. Nadat in 1929 het Paleis afbrandde werd in 1960 ook de bijbehorende galerij gesloopt om plaats te maken voor het nieuwe gebouw van de Nederlandsche Bank. Dit tot verdriet van velen.

In deze video is goed te zien dat het algoritme goed raad weet met personen. De zwart-wit beelden van de bekende nazi-jager Simon Wiesenthal worden hier vrij natuurgetrouw ingekleurd.

Beelden in kleur van het leven in de Amsterdamse binnenstad uit de jaren ‘20 zijn er niet zoveel. Dit ingekleurde filmpje geeft dan ook een interessante kijk in hoe het dagelijks leven er toen moet hebben uitgezien met de nauwe straatjes en de armoede onder de bewoners.

Ondanks de wisselende uitkomst van de toepassing van dit computeralgoritme, laat het wel zien hoe nieuwe technologie historisch materiaal op onverwachte manieren kan verrijken. Het geeft een nieuwe kijk op bestaande beelden. Zeker als deze technologie in de toekomst beter wordt, biedt dit interessante mogelijkheden om ons verleden op nieuwe manieren te leren kennen.

Historische beelden op Lowlands

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft speciaal voor het Lowlands festival een programma met opmerkelijke historische beelden samengesteld. De fragmenten worden opgenomen in de programmering van LowlandsTelevisie (LTV). De 55.000 bezoekers van het driedaagse popfestival voor alternatieve muziek, videokunst en amusement kunnen op verschillende festival-locaties kennismaken met deze bijzondere beelden.

Curatoren van Beeld en Geluid hebben een selectie van beelden gemaakt uit de historische Polygoon bioscoopjournaals. In de uitzendingen werd tussen de jaren ‘20 en jaren ‘80 wekelijks verslag gedaan van het grote en minder grote nieuws. Een aantal opmerkelijke items zijn dit jaar te zien op LTV. Denk aan zomerse beelden van Nederland uit de vorige eeuw, maar ook aan curieuze evenementen zoals een auto-voetbalwedstrijd, een hond met hoelahoep aspiraties of een wedstrijd struisvogelrennen.

De unieke collectie is niet alleen te bekijken tijdens het festival. Ook op deze website en op het open media platform Open Beelden kan het materiaal worden bekeken. Op Open Beelden, een samenwerking tussen Beeld en Geluid en Kennisland, is het materiaal ook als download beschikbaar gemaakt. Voor Beeld en Geluid past de samenwerking met Lowlands in een bredere trend. Adjunct directeur Hans Westerhof: “Beeld en Geluid is altijd op zoek naar het bereiken van nieuwe doelgroepen. Niet alleen binnen de muren van het Beeld en Geluid gebouw in Hilversum, maar nadrukkelijk ook daarbuiten. Via online platforms, via de samenwerking met omroepen, en dus ook via festivals.’’

LTV is het televisiestation van het Lowlands festival. Al 13 jaar maakt LTV op uitnodiging van de Lowlands-organisatie sfeerbeelden tijdens het festival. Daarnaast biedt LTV een podium aan makers van film en animatie die aansluiten bij de sfeer van Lowlands. De films zullen gedurende drie dagen met regelmaat op verschillende schermen op het festivalterrein verschijnen. Het project is een samenwerking tussen het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en LTV. De collectie is gedigitaliseerd in de context van het nationale digitaliseringsproject Beelden voor de Toekomst. LTV wordt gecoördineerd door Captain Video, een productiestudio voor bewegend beeld in Amsterdam.

Historische beelden op Lowlands

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft speciaal voor het Lowlands festival een programma met opmerkelijke historische beelden samengesteld. De fragmenten worden opgenomen in de programmering van LowlandsTelevisie (LTV). De 55.000 bezoekers van het driedaagse popfestival voor alternatieve muziek, videokunst en amusement kunnen op verschillende festival-locaties kennismaken met deze bijzondere beelden.

Curatoren van Beeld en Geluid hebben een selectie van beelden gemaakt uit de historische Polygoon bioscoopjournaals. In de uitzendingen werd tussen de jaren ‘20 en jaren ‘80 wekelijks verslag gedaan van het grote en minder grote nieuws. Een aantal opmerkelijke nieuwsitems zijn dit jaar te zien op LTV. Denk daarbij bijvoorbeeld aan beelden van een Duitse haargroeimachine die te zien was op een tentoonstelling van Internationale Uitvindingen in 1954. Of beelden van de politieagenten die in 1948 in een jeep met megafoon Amsterdammers aan de verkeersregels herinnerde. En wat te denken van beelden uit 1963 van de opening van een geautomatiseerde supermarkt of een cursus ‘Judo voor huisvrouwen’ uit 1969?

De unieke collectie is niet alleen te bekijken tijdens het festival. Ook op deze website en op het open media platform Open Beelden kan het materiaal worden bekeken. Op Open Beelden, een samenwerking tussen Beeld en Geluid en Kennisland, is het materiaal ook als download beschikbaar gemaakt. Voor Beeld en Geluid past de samenwerking met Lowlands in een bredere trend. Adjunct directeur Hans Westerhof: “Beeld en Geluid is altijd op zoek naar het bereiken van nieuwe doelgroepen. Niet alleen binnen de muren van het Beeld en Geluid gebouw in Hilversum, maar nadrukkelijk ook daarbuiten. Via online platforms, via de samenwerking met omroepen, en dus ook via festivals.

LTV-logoLTV is het televisiestation van het Lowlands festival. Al 12 jaar maakt LTV op uitnodiging van de Lowlands-organisatie sfeerbeelden tijdens het festival. Daarnaast biedt LTV een podium aan makers van film en animatie die aansluiten bij de sfeer van Lowlands. De films zullen gedurende drie dagen met regelmaat op verschillende schermen op het festivalterrein verschijnen. Het project is een samenwerking tussen het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en LTV. De collectie is gedigitaliseerd in de context van het nationale digitaliseringsproject Beelden voor de Toekomst. LTV wordt gecoördineerd door Captain Video, een productiestudio voor bewegend beeld in Amsterdam.

Van stoomtrein naar elektrische trein

Op Open Beelden zijn recentelijk 50 video’s toegevoegd met in de hoofdrol het spoorwegennet van Nederland. In 65 jaar Polygoonjournaal zijn de spoorwegen een regelmatig terugkerend nieuwsonderwerp. Dan gaat het nog niet continue over problemen die vertragingen en storingen veroorzaken, maar vooral over de ontwikkelingen en groei die de spoorwegen in Nederland doormaken. Langzaamaan wordt een steeds groter gedeelte van het spoorwegnet geëlektrificeerd. Stoomtreinen worden vervangen door elektrische treinen. Tot deze stoom spuwende gevaartes niet meer in het Nederlandse landschap voorkomen. Daarnaast worden er steden en verbindingen aan het spoorwegennet toegevoegd. Zo kan de treinreiziger steeds meer plekjes in Nederland bezoeken.

De elektrificatie van het Nederlandse spoorwegennet krijgt in 1938 al aardig vorm. Op verschillende verbindingen rijden dan elektrische treinen en op bepaalde trajecten worden er dieseltreinen ingezet. Met de jaren verdwijnt de stoomtrein langzaam van de Nederlandse sporen. In dit Polygoonjournaal is te zien hoe de elektrificatie van de spoorwegen in 1938 vordert:

Natuurlijk gaat er, ook in vroegere tijden, wel een iets mis op de spoorwegen. Zo ontspoort er onder andere in 1926 en 1929 een passagierstrein. Regelmatig vinden er ook ongelukken plaats bij bewaakte en vooral onbewaakte overgangen. In het onderstaande item is te zien hoe weggebruikers attent worden gemaakt op de gevaren van een onbewaakte overweg.

Niet alleen de treinen en spoorwegen zijn onderwerpen in Polygoonjournaals. Er is ook aandacht voor de passagiers en welke voorwerpen zij in de treinen achterlaten. Van gitaars tot schoenen, de meest vreemde voorwerpen worden in treinen gevonden. Verschillende mensen snuffelen tussen de gevonden voorwerpen op zoek naar iets van hun gading:

In het Spoorwegmuseum in Utrecht kunnen mensen een kijkje nemen in het verleden van de spoorwegen. Hier is onder andere een kopie van de oudste Nederlandse stoomlocomotief te zien, genaamd De Arend. Er valt een oude dienstregeling te bewonderen en op een maquette rijdt een model van een elektrische trein heen en weer. Ook krijgen de bezoekers een kijkje achter de schermen van de NS en is te zien hoe de automatisering van de spoorwegen in zijn werk gaat.

Vrouwen in een mannenwereld

De emancipatie van de Nederlandse vrouw heeft de afgelopen eeuw een vlucht genomen. Op de arbeidsmarkt, in de sport en ook op vele andere plekken doen vrouwen actief mee. Door de jaren heen heeft het Polygoonjournaal verschillende malen reportages gemaakt over vrouwen in een tot dan toe door mannen gedomineerde wereld. Bijzonder in dit geval zijn bijvoorbeeld de beelden van de vrouwelijke luchtvaartpionier mej. Beppie Versluys. Zij slaagde in 1930 als eerste vrouw voor het Nederlandse vliegbrevet. In Het Vaderland vertelt ze uitvoerig over haar vliegexamen en haar voorbereiding, want ze snapt dat mensen wat huiverig zijn voor een vrouw in een vliegtuig: “Het moet voor velen een onveilig gevoel zijn, dat hun Hollandsche hemel doorkruist wordt door een vrouw en dan nog wel een op den overmoedigen leeftijd.” Toch was het als vrouw soms wel flink doorbijten. Bij het onderdeel waarbij ze een uur moest vliegen op 2000m hoogte had ze het zwaar: “Het was heel erg koud en ik heb boven een deuntje zitten huilen om de pijn in mijn vingers. (Vermoedelijk zal geen mijner collega’s zich daaraan bezondigd hebben).” Toch doorstond ze alle testen en kon ze haar vliegbrevet in ontvangst nemen:

Hoewel mej. Versluys niet de intentie had om van het vliegen haar beroep te maken, waren er in de jaren ’30 wel vrouwen die aan de slag gingen in beroepen die tot dan toe werden gezien als mannenberoepen. Met de dreigende oorlog werden bijvoorbeeld Nederlandse vrouwen opgeleid tot brandweervrouw om de taak van mannen over te kunnen nemen indien nodig. Dat vrouwen hier eigenlijk niet geschikt voor werden geacht was volgens Het Vaderland even minder belangrijk: “Of de vrouw nu wel geschikt is voor dit werk – vechten tegen vuur is mannenwerk – moet buiten beschouwing blijven, omdat het niet anders zal kunnen.” Het Polygoonjournaal filmde een demonstratie van de vrouwelijke brandweerlieden van het Haagse brandweerkorps in 1939. Gekleed in brandweerpakken geven de vrouwen onder andere een blusdemonstratie:

In 1953 had de politie in Heerlen ook een primeur, daar werden voor het eerst vrouwen geworven die in uniform de straat op zouden gaan. Volgens de Nieuwe Leidsche Courant zouden ze ingezet worden voor “het toezicht op de jeugd, het lesgeven aan de jeugdverkeersbrigades en het toezicht op bioscoopbezoek, café’s en andere openbare vermakelijkheden.” Het Polygoonjournaal reisde in december van datzelfde jaar af naar Heerlen om deze ‘zwakke arm der wet’ aan het werk te zien. In de reportage zien we naast hun dagelijkse werkzaamheden ook de judolessen die de agentes kregen om ze weerbaarder te maken:

Dat de situatie veranderd was in de jaren ’80 laat een reportage bij het staalconcern Hoogovens in IJmuiden zien. In een industrie die jarenlang door mannen gedomineerd was, werden daar steeds meer vrouwen aan het werk gezet. Na een opleiding konden vrouwen bijvoorbeeld aan de slag als kraandrijver met hetzelfde loon en dezelfde doorgroeimogelijkheden als de mannen in het bedrijf:

Open Beelden in ‘Madurodam in Beeld’

Gisteren hebben Madurodams burgemeester Djoeke Siemssen en algemeen directeur van Beeld en Geluid Jan Müller de nieuwste aanwinst van Madurodam onthuld: het kleurrijke gebouw van Beeld en Geluid uit Hilversum.

De vakmensen van Madurodam hebben het gevelontwerp van Jaap Drupsteen minutieus nagemaakt. Daar hebben ze al hun kennis en vaardigheden voor moeten aanspreken. De gevel van het gebouw bevat kleurige, licht doorlatende geabstraheerde afbeeldingen uit allerlei televisieprogramma’s, identiek aan de gevel van het echte gebouw in Hilversum. De bouwers hebben de glazen gevel bekleed met kleurfolie, waarin 748 tv-beelden zijn verwerkt. Het glasreliëf is uit kunststof gefreesd. Vervolgens zijn de individuele ruitjes, 2.244 stuks, uitgezaagd en één voor één op de glas- en folielaag aangebracht.

Voorafgaand aan de onthulling presenteerde Beeld en Geluid de nieuwe app Madurodam in Beeld. Deze iPhone-applicatie, gratis te downloaden in de iTunes App Store, verrijkt een bezoek aan Madurodam met historische archiefbeelden van verschillende maquettes in de miniatuurstad. Deze beelden zijn allen afkomstig van Open Beelden. Een voorbeeld:

1500ste video toegevoegd aan Open Beelden

Nadat in oktober de 1000ste video werd geupload naar Open Beelden is er vandaag een nieuwe mijlpaal bereikt: de toevoeging van de 1500ste video. Onder die laatste 500 video’s zijn een aantal thema’s te onderscheiden, zoals winter, verkeer en vervoer, wonen, Schiphol, mode en beauty, sport, Suriname en de Nederlandse Antillen, industrie en productie, platteland en podiumkunsten. Ter gelegenheid van de 1500ste video zullen we een aantal bijzondere video’s uit enkele van deze thema’s uitlichten.

De 1500ste video die aan Open Beelden is toegevoegd betreft een item uit het Polygoonjournaal over het 60-jarig bestaan van Philips in 1951. Philips werd in 1891 door Gerard Philips en zijn vader Frederik Philips opgericht. Om het 60-jarig bestaan luister bij te zetten werd Eindhoven met duizenden gloeilampen verlicht. Ook werd in het centrum een standbeeld onthuld van Anton Philips. Deze week is het alweer 120 jaar geleden dat het elektronicaconcern werd opgericht:

De voormalige Nederlandse Antillen vierden op 20 oktober 2010 ook een bijzondere dag. Op die dag werden Curaçao en Sint Maarten onafhankelijke landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden, een status die Aruba al in 1986 verwierf. De overige eilanden – Saba, Sint Eustatius en Bonaire – werden als speciale gemeenten opgenomen bij Nederland. De status van deze voormalige koloniën is vastgelegd in het zogenaamde Koninkrijksstatuut, dat dateert uit 1954. De wijziging in 2010 was niet de eerste aanpassing van het statuut. Het Polygoonjournaal deed in 1974 verslag van een conferentie over het Koninkrijksstatuut dat in Den Haag plaatsvond. Daar werd gepraat over de wens van Suriname om onafhankelijk te worden, wat een jaar later met de eerste aanpassing aan het statuut realiteit zou worden:

In 1975 had men op het Groningse platteland andere zorgen. Het wierdedorp Weiwerd moest daar wijken voor de oprukkende industrie van het aangrenzende Delfzijl. Het Polygoonjournaal deed ter plaatse verslag van de afbraak van het dorp. De sloop is dan al in volle gang en veel bewoners hebben het dorp reeds verlaten. De plaatselijke school telt nog maar 14 leerlingen en 2 leerkrachten en in het kerkje midden in het dorp wordt al maanden geen dienst meer gegeven. Polygoon laat een nog achtergebleven bewoonster aan het woord:

Ruim 20 jaar eerder was men in het IJsselmeer juist druk bezig met de aanleg van een nieuwe stad, het toekomstige Lelystad. In 1950 werd daar vanaf het werkeiland Lelystad gewerkt aan de aanleg van een ringdijk voor de toekomstige Flevopolder. In de eerste maanden van 1954 had men het vasteland nog niet bereikt en zorgde de winter voor problemen. Door de vrieskou was er geen bootverbinding met de vaste wal meer mogelijk. Na het intreden van de dooi was het ijs echter ook niet sterk genoeg meer om de bewoners via die route van levensmiddelen en post te voorzien. De circa zestig bewoners van het eiland werden daarom te hulp geschoten door een luchtverbinding met een helikopter:

Na de toevoeging van het 1500ste zal de collectie video’s op Open Beelden steeds verder worden uitgebreid. Later dit jaar hopen we de 2000ste video beschikbaar te kunnen maken voor hergebruik. In de planning staat onder meer een selectie video’s rond het thema vrouwen, met daarin onderwerpen als damesvoetbal, vrouwelijke agenten en vrouwenemancipatie.

Een heer in het verkeer

De bedrijvigheid op de Nederlandse wegen is van alle tijden. Aanwijzingen van de eerste opstoppingen van auto’s zijn er al in de jaren ‘20. Zij vormen de voorlopers van de huidige alom bekende frustraties in de ochtend en avond: files. Met de jaren bleef de vraag naar gemotoriseerde voertuigen groeien wat resulteerde in kopzorgen bij menig ambtenaar. Dit leidde in 1938 tot de oprichting van het “Legioen der Welwillende Weggebruikers”. Een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Automobiel Club (KNAC) om de hoffelijkheid in het verkeer terug te brengen, zodat de veiligheid op straat gewaarborgd kon blijven. Leden van het Legioen ‘opereerden’ onder de slogan “paraat voor wellevendheid op straat.”

Het verkeer kan niet enkel vertouwen op de welwillendheid van de weggebruikers, en zo wordt in 1965 een aantal nieuwe verkeersregels ingevoerd. Veiligheid staat daarbij hoog in het vaandel. Binnen de bebouwde kom mogen voetgangers niet meer gehinderd worden in hun oversteek door onoplettende automobilisten en pijlsnelle brommers. Het Polygoon Hollands Nieuws laat in een reportage zien dat de wijzigingen van het verkeersreglement ook de uiteenlopende functies van vluchtstroken inperkten.

Bijna 30 jaar na de oprichting van het Legioen der Welwillende Weggebruikers is de situatie op de weg vaak nog altijd één doffe ellende. Het ongewenste rijgedrag van menig weggebruiker is nog niet helemaal in de kiem gesmoord. Vooral in de drukke binnenstad van Amsterdam vormen automobilisten een groot probleem, althans hun trots bezit. Er wordt op de vreemdste plekken dubbel geparkeerd. Er kan echter niet met de boze vinger alleen naar de burger worden gewezen, er is te weinig parkeergelegenheid gecreëerd in de stad. De pittoreske bruggen die de grachten verbinden doen in 1967 korte tijd dienst als parkeerplaatsen. Al snel blijkt dat deze oplossing zenuwslopend is voor andere weggebruikers en de Gemeenteraad Amsterdam gaat gewapend met gele verf de straat op.

Naast het aanpakken van asociaal rijgedrag en parkeerproblemen, komt het autovrij maken van de Amsterdamse binnenstad ook steeds hoger op de agenda te staan. In antwoord hierop komt industrieel ontwerper Luud Schimmelpennink begin jaren ’70 met een innovatief concept voor milieuvriendelijk vervoer op de markt: de Witkar. Een driewielig elektrisch aangedreven voertuig voor twee personen dat maar liefst 30 kilometer per uur haalt. Deze elektrische driewieler is bedoeld voor het collectief: als abonnee hoef je niet te piekeren over een parkeerplaats, de Witkar is namelijk op vijf plaatsen in Amsterdam in een lader te ‘hangen’.

Sport in beeld

Op Open Beelden zijn recentelijk 40 video’s rond het thema sport toegevoegd. Deze items uit het Polygoonjournaal geven een beeld van diverse sporten in Nederland. Naast bekende sporten als voetbal, hockey en wielrennen, komen ook minder bekende sporten aan bod. Onder deze minder bekende sporten kan het uit Amerika afkomstige pushball gerekend worden. Bij pushball wordt door twee teams geprobeerd een reusachtige bal naar het kamp van de tegenpartij te duwen. Onder grote belangstelling van het in klederdracht gestoken publiek vindt in 1927 een pushballwedstrijd in Volendam plaats. In een verslag van deze wedstrijd is te zien dat vallende spelers daarbij geregeld onder de bal verdwijnen:

Vallen en opstaan leek ook het devies tijdens een cross country van de Koninklijke Militaire Sport Vereniging. In een verslag van het Polygoonjournaal zien we hoe de militairen te paard een parcours met sloten, hindernissen en afdalingen moeten afleggen. Daarbij gaat het er hard aan toe: paarden weigeren, gaan dwars door hindernissen heen of gaan met ruiter en al onderuit:

Afzien was het ook tijdens de 4e Amstel Gold Race in 1969. De weersomstandigheden waren verre van ideaal. De deelnemers hadden tijdens de wielerklassieker door de Limburgse heuvels veel last van het koude en natte weer. Vele renners vielen onderweg uit. Van de 170 renners die aan de start verschenen, finishten er uiteindelijk maar 34. Eddy Merckx was vooraf de favoriet, maar het was zijn landgenoot Guido Reybroeck die de sprint won:

Van weersinvloeden hadden de waterskiërs op de Bosbaan in 1962 weinig last. Tijdens de Noord-Europese en tevens Open Nederlandse Kampioenschappen Waterskiën deden de deelnemers mee op twee onderdelen: figuren en schansspringen. De 14-jarige Nederlandse Conny Dane won zowel de Nederlandse als de Noord-Europese titel in het onderdeel figuren. Bij het schansspringen ging het de Deen Glasner minder voor de wind. In zijn eerste poging sprong hij negen meter minder ver dan de uiteindelijke winnaar. Tijdens zijn tweede poging kwam hij door een verkeerde aanloop zelfs ten val, maar volgens commentator Philip Bloemendal was hij gelukkig “niet ontmoedigd” maar “wel nat”: